Główna ulica Borui
foto: G. Tomiak

Budynek dawnej szkoły z kaplic± Matki Boskiej Częstochowskiej
foto: Z. Wąsik

Nad Jeziorem Kuźnickim

Mieszkanka Borui udająca się do sianokosów

Wieś położona nad rzeczką Szarką. Dawna była własnością szlachecką, wzmiankowaną po raz pierwszy w 1409 r. (Boruya), gdy znajdowała się w rękach rodziny Głowaczów. W XVI i XVII w. należała do Zbąskich, z których Jan, kanonik poznański, w 1532 r. został sekretarzem króla Zygmunta I. W okresie kolonizacji olęderskiej w okolicy powstało wiele nowych osad, a samą Boruję przywilejem z 1 V 1785 r. przeniesiono na prawa wsi olęderskiej.

Najstarsza jest płn. część wsi, w której zachowały się pozostałości owalnicowego układu przestrzennego z okresu średniowiecza. Pośrodku centralnego placu, na dawnym nawsiu, znajduje się dziś stylowy bar. Z czasów kolonizacji olęderskiej pochodzi ciągnąca się w kierunku płd. zabudowa w formie reguralnej ulicówki. Zachował się tu znaczny zespół zabytkowej zabudowy, w dużej mierze drewnianej z I poł. XIX w. Na płd. skraju wsi, przy drodze do Tuchorzy, znajdują się pozostałości cmentarza ewangelickiego z II poł. XIX w. W budynku dawnej szkoły zbudowanej na pocz. XX w., z wieżą dobudowaną w latach dwudziestych XX w. znajduje się kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej. Tablica wewnątrz upamiętniająca ks. Leona Rygusa (1909-41), pierwszego kapłana w utworzonym tu w 1939 r. ośrodku duszpasterskim, który został zamordowany przez hitlerowców w obozie w Dachau.

W dolinie otoczonej zalesionymi wzgórzami, 1 km na wsch. od wsi, leży malownicze bezodpływowe jez. Kuźnickie zwane też Białym (76 ha, głęb. do 13,2 m), położone już na terenie powiatu grodziskego. W czystej wodzie występuje wiele gatunków ryb, a także jezierza morska, roślina reliktowa z okresu bezpośrednio po ustąpieniu lodowca.

Na zach. brzegu jeziora (od strony Borui) znajduje się ogólnodotępne ośrodki wczasowe "Oaza" i "Wrzos", kolonia prywatnych domków letniskowych, kąpielisko, oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego.

Przystanek PKS z połączeniami do Wolsztyna i Zbąszynia. Bar tel. (0602) 773962. Nad jeziorem całoroczny ośrodek wypoczynkowy "Oaza" tel (61) 441-13-86. i ośrodek wypoczynkowy "Wrzos" tel (68) 346-25-00.