Zabytki sztuki sakralnej

Z pewnościąniewielu mieszkańców siedleckiej gminy, należąc jednocześnie do którejś z 5 parafii, zdaje sobie sprawę z tego, że w swoich miejscowościach posiada piękne przykłady zabytków sztuki sakralnej. Są to oczywiście budynki kościołów czy kaplic wraz z często zabytkowymi wystrojami wnętrz, ale także co warto tu szczególnie podkreślić przydrożne figurki, kapliczki czy krzyże. Wszystkie one i te wzniesione tak dawno, że nikt już nie pamięta kiedy, i te zupełnie młode mają swoją historię, za którą kryją się konkretni ludzie oraz jakieś przyczyny, z uwagi na które ktoś kiedyś owe obiekty wzniósł.

Rozmawiając ze starszymi mieszkańcami wsi czy też z księżmi sprawującymi posługę kapłańską, można się dowiedzieć, że niektóre z ww. obiektów nie będących kościołami wznoszono jako vota dziękczynne lub w miejscach odprawiania nabożeństw majowych. Ale są na pewno jeszcze inne przyczyny, o których być może niedługo mało kto będzie umiał cokolwiek powiedzieć.

Różne też w przeszłości były losy owych kapliczek i krzyży. Na przykład podczas ostatniej wojny światowej wiele z nich padło ofiarą totalitarnej ideologii i uległo celowemu zniszczeniu. Liczące niekiedy kilkaset lat zabytki, które uniknęły niszczących skutków dawnych wojen, w latach 1939 - 1945 często służyły jako tarcze strzelnicze dla młodych ludzi spod znaku swastyki. W takich okolicznościach uległa zniszczeniu kapliczka w Siedlcu, stojąca we wjeździe w ulicę Piaskową. O tym, że obiekt ów znajdował się kiedyś we wspomnianym miejscu, na szczęście pamiętają starzy dziś już ludzie oraz potwierdzają ów fakt wydane przed wojną karty pocztowe.

Przyglądając się omawianym tutaj budowlom, zauważa się, że najczęściej eksponują postacie Matki Bożej Maryi z Dzieciątkiem lub Marii Panny. W innych miejscach jest to figura Chrystusa z wyciągniętymi ku wiernym dłońmi. Ale też na przykład w Wojciechowie jest to postać Św. Rocha, zaś w Chobienicach otacza się czcią Św. Wawrzyńca. Kto dziś jeszcze wie, dlaczego akurat ci święci otoczeni są kultem w tych miejscowościach?

Osobny temat do rozważań stanowią krzyże przydrożne stojące zarówno w miejscowościach jak i niekiedy w szczerym polu, na rozstaju dróg czy w jeszcze innych miejscach. Takie krzyże, najczęściej drewniane, pewno dawno by poznikały z naszego krajobrazu, gdyby nie troska o nie poprzez zastępowanie spróchniałych nowymi, drewnianych metalowymi, czy też - jak miało to miejsce w 2001 roku w Siedlcu - przez poddanie renowacji istniejącego i ustawienie go na betonowo - metalowej konstrukcji...

Tak mógłby wyglądać wstęp do przewodnika po skromnych, ale jednocześnie pięknych zabytkach sztuki sakralnej znajdujących się w pięciu parafiach siedleckiej gminy.

Mógłby, bo rzecz jest na razie w sferze pomysłu. Jednak już teraz warto szanownym Internautom pokazać galerię siedleckich kapliczek. Ile w nich artystycznego piękna - osądźcie Państwo sami. A może los sprawi, że będziecie mieli możliwość obejrzeć je w ich naturalnym otoczeniu i posłuchać ciekawych historii na temat tych interesujących obiektów.

T.M.

Fotografie: Tadeusz Mąkosa, Zbigniew Wąsik