Procedura

POSTĘPOWANIE
W STOSUNKU DO OSÓB NADUŻYWAJĄCYCH ALKOHOLU

Podstawa prawna
Przepisy regulujące procedurę leczenia osób uzależnionych od alkoholu reguluje ustawa z dnia 26 października1982 r. o wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1119).

Wobec kogo może zostać wszczęta procedura – przesłanki ustawowe
Zgodnie z art. 24. ww. ustawy osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują:
- rozkład życia rodzinnego;
- demoralizację małoletnich;
- uchylają się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny;
- systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,
kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Oznacza to, że sam fakt uzależnienia od alkoholu nie może stanowić samoistnej podstawy do zobowiązania danej osoby do podjęcia leczenia odwykowego, lecz muszą towarzyszyć temu także określone negatywne zachowania w sferze społecznej.

Instytucje uprawnione do złożenia wniosku do Sądu celem zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego
O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.

Wniosek do Sądu złożyć mogą dwie instytucje:
-  Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Siedlcu zwana dalej GKRPA,
-  Prokuratura.

Procedura zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego prowadzona przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Siedlcu

Osoba lub instytucja składająca wniosek do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Siedlcu o wszczęcie postępowania zobowiązującego do podjęcia leczenia nie staje się stroną w procedurze oraz w postępowaniu sądowym – nie przysługuje jej uprawnienie do wycofania wniosku, nie ma dostępu do gromadzonych materiałów, nie może wnieść apelacji od wydanego postanowienia sądowego.

I.    Po otrzymaniu wniosku o rozpoczęcie czynności zmierzających do podjęcia leczenia odwykowego, GKRPA rozpatruje go pod względem zasadności prowadzonej procedury.
Ponadto  w przypadku stwierdzenia we wniosku zjawiska przemocy w rodzinie, GKRPA wypełnia formularz „Niebieska Karta” i przekazuje go do rozpatrzenia do Zespołu Interdyscyplinarnego działającego przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Siedlcu.

II.    Po rozpatrzeniu wniosku GKRPA zaprasza na rozmowę motywacyjno-informacyjną.
Jeśli osoba nie stawi się na spotkanie zostaje zaproszona ponownie.
W przypadku braku przesłanek z art. 24 i zasadności prowadzenia procedury GKRPA zaprasza zgłoszoną osobę w celu poinformowania jej o dostępnych formach pomocy i umarza sprawę.
Natomiast gdy występują przesłanki i GKRPA stwierdzi zasadność prowadzenia procedury, to dalsze czynności zależą od osoby zaproszonej:
    W przypadku stawienia się osoby zgłoszonej i wykazania przez nią woli do podjęcia leczenia GKRPA monitoruje, czy osoba uczestniczy w zajęciach, czy powstrzymuje się od spożywania alkoholu, czy nie zakłóca porządku publicznego, miru domowego. Robi to poprzez zapraszanie osoby zgłoszonej z zaświadczeniem z ośrodka terapeutycznego oraz zapraszanie m.in. wnioskodawcy, który opisze bieżącą sytuację.
    W przypadku trzykrotnego nie stawienia się osoby zgłoszonej, GKRPA wysyła akta do biegłych sądowych w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia
od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Akta osoby zgłoszonej są również wysyłane w sytuacji, gdy oświadcza ona, ze nie ma problemu z alkoholem i nie zamierza podejmować żadnych kroków w kierunku ograniczenia bądź zaprzestania picia alkoholu.

III.    Gdy osoba kierowana na badania nie zgłasza się na dwa terminy wyznaczonych badań, GKRPA kieruje wniosek do Sądu Rejonowego w Wolsztynie o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. W takim przypadku, Sąd wydaje postanowienie
o doprowadzeniu na badanie do biegłych lekarzy przez Policję.

Do Sądu kierowane są również wnioski w przypadkach, gdy osoba zgłosi się na badanie, lekarze stwierdzą zespół uzależnienia od alkoholu, ale osoba nie podejmie leczenia odwykowego i nie zaprzestaje spożywania alkoholu.

Postępowanie sądowe

1.    Sąd wyznacza pierwszą rozprawę po wpłynięciu wniosku z GKRPA o zobowiązanie
do podjęcia leczenia. GKRPA nie ma wpływu na czas rozpatrzenia sprawy przez Sąd.
2.    Jeżeli w danej sprawie brak jest opinii biegłych, (np. osoba nie zgłosiła się na wyznaczony termin badania), Sąd kieruje taką osobę na badanie. Sąd ma uprawnienie do przymusowego doprowadzenia przez Policję osoby na rozprawę, jak i na badanie.
    Ten etap postępowania odbywa się już bez udziału członków GKRPA (z pewnymi wyjątkami, gdy Sąd zadecyduje o obowiązku uczestniczenia przedstawiciela GKRPA podczas rozpraw). Należy podkreślić, że Sąd ma pełną swobodę w ocenie dowodów w sprawie, choć zazwyczaj najważniejszym dowodem, który ma wpływ na jej wynik, jest opinia biegłych.
3.    Sąd może na podstawie zebranych dowodów (opinii biegłych, zeznań uczestnika, świadków) wydać następujące orzeczenie:
- oddalić wniosek, gdy osoba nie jest uzależniona,
- wydać postanowienie o zobowiązaniu do leczenia, jeżeli zachodzą do tego przesłanki.
4.    Sąd może zobowiązać osobę do poddania się leczeniu w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego (szpital) lub w niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego (poradnia).
Na czas trwania obowiązku leczenia sąd może ustanowić nadzór kuratora nad przebiegiem leczenia odwykowego.
5.    Sąd orzeka o obowiązku leczenia odwykowego w formie postanowienia, od którego przysługuje odwołanie.
6.    Zobowiązanie do poddania się leczeniu trwa dwa lata od uprawomocnienia się orzeczenia sądu i po tym okresie postępowanie jest umarzane, bez względu na to czy osoba spożywa alkohol. Jeżeli sąd wyda postanowienie o zobowiązaniu do leczenia w niestacjonarnej placówce leczniczej a osoba nie podjęła leczenia sąd może z urzędu zmienić formę leczenia na leczenie stacjonarne.

Miejsce składania wniosków

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Siedlcu przyjmuje wnioski o rozpoczęcie czynności zmierzających do nałożenia obowiązku podjęcia leczenia odwykowego wobec osób nadużywających alkoholu, które posiadają miejsce zamieszkania na terenie gminy Siedlec. Wnioski można składać osobiście od poniedziałku do piątku w godzinach pracy Urzędu Gminy w Siedlcu.