Widok Kopanicy od strony kanału Obry
Foto: J. Kolesiński

Tablica z 1930 r. w kościele NMP
Wniebowziętej, ku czci obrońców Kargowy
foto: T. M±kosa

Wieś położona na prawym brzegu Obry, 14 km na płd.zach. od Wolsztyna przy szosie do Sulechowa.

Dawniej istniały Kopanica Wielka i Mała (dziś Wielka Wieś i Mała Wieś), obok których przed 1246 r. książę śląski Bolesław Rogatka zbudował na lewym brzegu Obry gród Copanica. Od wykopanych wówczas umocnień urobiona została nazwa miejscowości. W 1338 roku gród ten opanował król Kazimierz Wielki. Przy grodzie, który później został zniszczony i ślad po nim zaginął, powstała osada targowa, położona na przeciwległym brzegu rzeki. W XV w. uzyskała prawa miejskie. W 1641 r. starosta kopanicki Lampart Sierakowski założył obok drugie miasto o nazwie Lampartopol i osadził tam sukienników, którym w latach 1645-50 nadał znaczne przywileje. Zniszczenie obu miast spowodowały wojny szwedzkie. Pewne ożywienie nastąpiło w XIX w., gdy rozpoczęto prace mielioracyjne w dolinie Obry, a liczba mieszkańców w 1861 r. doszła do 1040. W powstaniu wielkopolskim Kopanica została zdobyta 11 stycznia 1919 r. i była ważnym punktem obrony linii Obry przed Niemcami, a powstańcy stąd prowadzili ataki na Kargową. Z powodu słabego rozwoju i położenia przy granicy utraciła w 1934 r. prawa miejskie.

Zachowały się fragmenty dawnego układu urbanistycznego z dwoma rynkami, Starym od płd. (prostokątnym) i Nowym od płn. (kwadratowym). Zabudowa Kopanicy jest parterowa, kalenicowa, przeważnie z poł. XIX w. Na Starym Rynku stoi figura Matki Bożej Królowej, upamiętniająca ofiary II wojny światowej ustawiona tu w 1989 roku. (foto)
Kościół NMP Wniebowziętej - ufundowany za zgodą króla Władysława Jagiełły w 1408 roku - istniał pierwotnie w Wielkiej Wsi. Obecny, neogotycki na planie krzyża łacińskiego, z wysoką wieżą zegarową od zach., zbudowany został w 1885 r. Wnętrze kryje strop, ozdobiony polichronią. Wyposażenie (ołtarz główny z obrazami Matki Boskiej i rzeźbami św. Piotra i Pawła, ołtarze boczne Świętego Krzyża i św. Antoniego) utrzymane jest w stylu negotyckim. (foto) Wewnątrz znajduje się też tablica z 1930 r. ku czci żołnierzy polskich poległych w 1793 r. w Kargowej w obrone granic Polski.

Na cmentarzu, znajdującym się na wschód od kościoła, po lewej stronie głównej dróżki blisko wejścia spoczywa 17-letnia Anna Sewohl z pobliskiego Nowego Jaromierza, łączniczka w powstaniu wielkopolskim, która zginęła w 1919 r. (foto) Przy bramie wejściowej na cmentarz w 1991 r. wybudowano grotę Pana Jezusa

Nieco dalej na płn., znajduje się dawny koścół ewangelicki (foto) z lat 1858-59, neoromański, z kwadratową wieżą pozbawioną hełmu (zawalił się po 1945 r.). Po wojnie służył jako magazyn, obecnie jest nieużytkowany. Po przeciwnej stronie ulicy stoi pastorówka z 1873 r. (obecnie urząd pocztowy). Przed dawną karczmą (później restauracja "Dyliżans"), odnowioną w 1970 r., rośnie dąb o obw. 280 cm.

Przystanek PKS z połączeniami m.in. do Poznania, Wolsztyna i Zielonej Góry. Bar "U Renaty". Poczta (nr kodu 64-225), tel. (0 prefiks 68) 384-05-90. Stacja benzynowa, tel. 384-05-79